Aradan geçen yıllar içinde Gran Turismo 2, Gran Turismo 3, Gran Turismo Concept, Gran Turismo 4 Prologue, Gran Turismo 4 ve Gran Turismo 5 Prologue’a imza atan Kazunori Yamauchi şimdi bize 3 Kasım tarihinde serinin en son oyunu Gran Turismo 5’i sunacak, son oyun ile bize neler vadediliyor hep beraber görelim…

Gran Turismo 5

GT5, 2 Kasım tarihinde Amerika, 3 Kasım tarihinde Avrupa için satışa sunulacak. 2006 yılından bu yana geliştirilen oyun, oyunun fanları tarafından sabırsızlıkla beklenmekte. Son Gran Turismo’yu 2005 yılında oynayanlar, neredeyse 5 yıldır yeni oyun için sabırsızlıkla bekliyor. Arada Gran Turismo PSP ve Gran Turismo 5 Prologue’u geliştiren takım çok yoğun çalışmalar içinde oyunu bekleyen fanların beklentilerini karşılama çabası içinde çalışmalarına devam ediyor. Oyunun özelliklerinin ise şöyle olması bekleniyor:

– 200’den fazla Premium araç olmak üzere, 1000’den fazla araç
– 20 bölgede 70’den fazla yol
– Görsel ve mekanik hasar modellemesi
– Dinamik gece ve gündüz değişimi
– Hava şartları
– 32 kişilik lobilerde, 16’sı yarışçı, 16’sı izleyici olmak üzere online yarış modu
– Sesli ve yazılı konuşma imkanı
– 1920x1080p, 60 fps native çözünürlük
– 16 araç aynı anda yarış
– Premium araçlarda 500 bin poligondan oluşan grafikler
– Kafa hareketlerini takip sistemi (Head Tracking)
– Move desteği
– Photo Mode
– Bölünmüş ekran ile aynı anda çoklu oyun oynama
– Nascar, WRC, Kart lisansları
– B-spec modu
– Kendi yolunuzu yapabileceğiniz Track Editor
– 3D desteği (720p olarak gelecek)

Bunlar şu ana kadar açıklanan genel özellikler. Büyük ihtimalle Eylül ayı içinde Tokyo’da yapılacak TGS’de kalan özellikler ve oyun hakkındaki diğer detaylar da açıklanacaktır. Bu hali ile bile bugüne kadar hiçbir yarış oyununda görmediğimiz tüm özellikler bir arada Gran Turismo 5’de gelecek.

Premium araçlar, standart araçlar?

E3 2009’un ardından basına ilk defa sızan Premium araç olayı bir çok kişinin kafasını karıştırmış, bazı fanları tarafından da eleştirilmişti. O zaman konu ile alakalı tam bir açıklama olmadığından durum tam olarak anlaşılamamıştı. Kısaca durum şu; Gran Turismo 5’de Premium araçların her biri 500 poligondan oluşmakta ve her bir aracın yapımı 6 ay sürmekte. Doğal olarak yaklaşık 140 kişilik bir geliştirme takıma sahip olan Polyphony Digital’in bu kadar süre içinde 1000 aracın zamanında modellemesini beklememiz de imkansız olurdu.

Vidalarına kadar modellenen bu araçlar aynı zamanda çok detaylı kokpitlere de sahipler. Bu araçların standart araçlardan daha gelişmiş bir görsel hasar modellemesine de sahip olacakları biliniyor. Standart araçlar ise serinin daha önceki oyunu olan Gran Turismo 4’ten alınarak daha detaylı olarak modellenecekler. Bunlarda kokpit görüntü çok büyük ihtimalle olmayacak gibi. Konu ile ilgili söylentilerden bir kısmı standart araçlarda basit bir kokpit görüntüsünün de olacağını belirtiyor. Daha önce de belirttim üzere bununla ilgili daha detaylı bilgileri TGS’de bulacağız.

Oyunda yaklaşık 200 premium araç, 800 kadar da standart araç bulunacak. Hala bu iki kısım aracın aynı anda yarışıp yarışmayacağı da belli değil.

Grafikler

Tüm Gran Turismo oyunları gibi Gran Turismo 5’de çağının ötesinde grafiklere sahip olacak. Bugüne kadar hep karmaşık yapısı konuşulan PlayStation 3 bu oyun ile neler yapabildiği kanıtlayacak gibi duruyor. O inanılmaz detay içeren grafikler 1080p çözünürlüğünde saniyede 60 kare olarak sunulacak. Bu bir anlamda PS3’ün sınavı olacak gibi, çünkü bugüne kadar çıkan multiplatform oyunlarda, PS3 grafikleri yüzünden eleştirilmişti. İçerdiği teknoloji sebebi ile Gran Turismo 5 bir nevi bunlara cevap niteliğinde olacak.

Kaplamalardaki detaylar gerçekten de dudak uçuklatacak düzeyde. Metal kısımlar geçekten metal gibi, araç içindeki döşemeler de gerçek döşeme gibi duruyorlar. Premium araçların vidasına kadar modellendikleri ifade ediliyor. Bu güzel grafikler ile kokpitten oynamak gerçekten de büyük zevk verecek gibi. Tabii tüm bunlar araçların yaklaşık 500 bin poligon modellenmesinden kaynaklanıyor ve tüm bu detaylara sahip 16 aracın anda pistte yarışacağını düşünmek ise ayrı bir heyecan…

Bu grafiklerin gece/gündüz dinamik değişimi ile gerçekleştirilmesi oyunun grafiklerini bir üst düzeye taşıyor. Görsel hasar ise tabii ki bu ziyafetin adeta tuzu biberi olacak.

Kontroller ve Sürüş Fizikleri

Söz konusu olan bir yarış simulasyonu oldu mu, sürüş fizikleri ile kontroller ilk başta sorgulanan özellikler oluyor. Diğer tüm yarış simülasyonlarında olduğu üzere Gran Turismo 5’te de kontroller ve fizikler oyunun temel yapıtaşlarından biri. Bu özellikler üzerinde en grafikleri kadar uğraşıldığını bilmelisiniz. Söz konusu Gran Turismo oldu mu, insan bu konuda yüksek beklentiler içine giriyor. Önceki oyunlarında olduğu üzere sürüş fizikleri de hep grafikleri kadar iddialı olmuş bir seri Gran Turismo…

Son oyun ile birlikte artık daha gerçekçi fiziklerle birlikte, araçlarda takla atma özelliği de geliyor, tabii görsel hasar yanında, mekanik hasarın da fizik motorun önemli bir parçası olduğunu unutmamak lazım. Bariyerler ve diğer araçlara sürtünerek viraj almak artık düşünüldüğü kadar avantaj sağlamayacak. Önceki nesillerde maalesef konsolların güçleri bu tip özelliklerin oyun içinde olması için yeterli gelmiyordu, yeni nesille birlikte donanımların bu tip hesaplamalara izin vermesi sebebi ile artık özlediğimiz tüm özellikleri bir arada görebileceğiz.

Tabii fizik motor tek başına bir anlam ifade etmiyor, bu fizik motor gerçeğine en ufak tümsekleri de dahil olma üzere tasarlanmış yolları eklediğinizde gerçek bir fizik simülasyon ortaya çıkacak gibi görünüyor. Genelde diğer yarış oyunlarında yollar adeta bir buz pisti gibi dümdüz tasarlandığından fizik motorların gerçek kapasitelerini değerlendirmeleri mümkün olamıyordu. Bu tip fizik özellikler ancak Gran Turismo 5 ile mümkün olacak…

Beygir Cengaveri

Elimizin altındaki 500 beygirlik bir aracı kontrol etmeye çalıştığımızda ise bu fizikler çok iyi kontroller ile desteklenmediği sürece bir anlam ifade etmesi elbette beklenemezdi. Gran Turismo 5 bu alanda da önceki referanslarına dayanarak gerçekçi kontroller vadediyor. Önden çekişli bir araç ile, dört çeker bir aracın kontrol farkını hissettirmekte başka bir maharet. Bu konuda da Gran Turismo 5, gerek önceki oyunlar olsun, gerekse Gran Turismo 5 Prologue olsun neler yapabileceğini bizlere ispat etmiş durumda.

Eğer kaliteli bir direksiyon setine sahipseniz zaten bu mükemmel kontrollerin hazzını sonuna kadar yaşayacağınız şimdiden garanti. Logitech’in Driving Force GT’si ile G25 ve G27 direksiyonlar bu konudaki ihtiyacınızı rahatlıkla karşılayacak durumda. Bütçenize göre en uygun olanını tercih etmek size kalmış. Prologue sürümde farklı araçlarda farklı direksiyon sertlik ve tepkilerine sahip olan oyun adet ben direksiyonla oynanırım diye bağırıyor. Driving Force GT bu günlerde neredeyse bir Dualshock 3 fiyatına satılıyor, almak için büyük fırsat, değerlendirmekte büyük fayda var.

Son gelen video ve açıklamalara göre oyunda rüzgar faktörü de sürüş deneyiminizi etkileyecek bir faktör. Özellikle ayarlar ile fazla uğraşan arkadaşların dikkate alması gereken başka bir girdi de bu olacak gibi. Kanat ayarlarını yaparken rüzgar durumunu dikkate almayan oyuncuların oyun esnasında büyük sorunlar yaşayacağı kesin gibi.

İçerik

Söz konusu olan 1000 araç ve 70’in üzerinde yol olunca insanın haliyle karşısında hayret verici bir içerik oluyor. Ancak bu içeriği doğru olarak değerlendirmeyince sonuç hüsran da olabiliyor. Gran Turismo’nun rakibi olan oyunlarda daha önce buna benzer durumları beraber görmüştük.

Gran Turismo’yu, Gran Turismo yapan otomobil aşıklarının isteklerini karşılayan yapısı olmuştur hep. Serinin son oyunu ile bu gelenek devam edecek gibi. İçeriğinde “Photo Mode” denilen sahip olduğunuz araçlarla dünyanın dört bir yanından özel mekânlarda fotoğraf çektiğiniz özel fotoğraf modu dışında araç yıkma, yağ değiştirme, daha önce belirlenmiş temalar üzerinde değişiklik yaparak 10 km.’ye kadar uzunlukta özgün pistler yaratma, mükemmel yarış modu, online oyun deneyimi ile gerçekten de mükemmel bir içerikle geliyor Gran Turismo 5.

Farklı bölümlere ayrılmış yarış modlarında yarış için gerekli şartları taşıyan araçlar ile katılacağınız yarışların çok uzun ömürlü bir tek kişilik oyun deneyimi vadediyor. Online multiplayer seçenekleri dışında offline çok kişili bölünmüş ekranda yarışlar da yapabileceğimiz gelen bilgiler arasında.

Lisans Testlerine Devam

Tabii kimilerinin zorluğundan dolayı beğenmediği, ama benim bayıldığım lisans testleri yine bu oyunda da olacak. Oyunda sadece sıfır arabalar yok, ayrıca ikinci el araçlar ile yarışlardan kazanacağımız gizli araçlar da olacak, buna bazı özel durumlarda alabileceğimiz özel araçları da ekleyebilirsiniz.

Yıllardır alıştığımız Gran Turismo geleneğine uygun olarak yine modifikasyonlarla, araçlara yapacağımız ayarlarla uzun zaman geçireceğimiz kesin gibi. Bu sefer daha ayrıntılı modifikasyon ve ayar seçeneklerini olacağı oyunumuzda maalesef uzun süredir beklenen Livery Editor olmayacak. Livery Editor ile araçlarımızı istediğimiz gibi boyayıp, istediğimiz kaplamalar ile şekilden şekile sokma imkanımız vardı. Ancak alınan son kararlar doğrultusunda bu özellik Gran Turismo 5 ile gelmeyecek.

Dinamik gece/gündüz değişimi ile hava şartlarının tüm pistlerde olmayacağı yönünde sağlam bilgiler var, bunlar daha önceden belirlenen pistlerde olacak, tüm pistlerde değil. Özellikle meşhur Nordschlifie pistinde geceleri kırılmış farlar ile adeta bir korku filmi havasında yarışmaktan inşallah mahrum olmayacağız diye düşünüyorum.

Oyunda sürme şerefine nail olacağımız araçlardan bazıları şunlar;

Amuse
380RS Superleggera (Z33)
(Opera Performance) 350Z RS Gran Turismo
Aston Martin
V8 Vantage (’99)
Audi
R8 4.2 FSI R-Tronic (’07)
R8 LMS (PlayStation Abt Nur 24, ’09)
Bentley
Speed 8 (Le Mans, 2003)
Bugatti
Veyron 16.4 (’09)
Chevrolet
Camaro Z28 (’69)
Ferrari
330 P3/4 (’67)
458 Italia (’10)
F2007 (F1, ’07)
Lamborghini
Gallardo LP560-4 (’08)
Gallardo LP550-2 Valentino Balboni (’09)
Miura P400 Bertone Prototype (’66)
Lotus
Esprit V8 (’02)
Maserati
GranTurismo S (’08)
Spyder
McLaren
F1 (’94)
Mercedes-Benz
SLR McLaren 19″ Option (’09)
SLS AMG (’10)
Nissan
(Nismo) Skyline GT-R R-Tune R1 (R33-gen, ’99)
Skyline GT-R V-Spec Nur (R34-gen, ’02)
Pagani
Zonda R (’09)
Peugeot
908 HDi FAP (Le Mans, ’10)
Shelby
Cobra 427 (’65)
Toyota
FT-86 Concept (’09)
Prius (3rd-gen, ’10)
Zele
Skyline 370GT Coupe Gran Turismo Edition (V36-gen, ’09)

Olacağı kesinleşen pistler ise şöyle olacak;

Road Courses
Autodromo Nazionale Monza
Circuit de la Sarthe
Daytona International Speedway
Eiger Nordwand Forward & Reverse [fictional]
Fuji Speedway F & GT
High Speed Ring Forward & Reverse [fictional]
Indianapolis Motor Speedway
Nurburgring GP/F, Nordschleife, & 24H
Suzuka Circuit & Suzuka East Course
The Top Gear Test Track
Tsukuba Circuit
Oval Tracks
Daytona International Superspeedway
Indianapolis Superspeedway
Street Circuits
Circuito de Madrid
London Short Forward & Reverse, and Long
Piazza del Campo
Rome
Route 5 [fictional]
Tokyo Route 246
Rally Stages
Toscana (circuit, snow/dirt)

Son günlerde ortaya çıkan bir kaynağa göre Belçika’nın meşhur pisti SPA da büyük ihtimalle Gran Turismo 5’de yer alacak.

Online modların dayanılmaz çekiciliği

Online ise çok geniş içeriğe sahip olacak. Aynı anda 16 kişi yarışken diğer 16 kişi de yarışı canlı olarak takip edecek, yarışan kişilere anında taktik verecek ve aynı anda sesli ve yazılı olarak görüşebilecekler. Oyunun online sistemi dedicated server’lar üzerinden olacağı için sorunsuz online deneyimi yaşayacak gibiyiz. Ayrıca oyunlara ait tekrarlar direk oyun içinden Youtube’a da upload edilerek tüm dünya ile paylaşılabilecek.

Konu ile ilgili çeşitli kaynaklara göre şu anda Japonya’nın en hızlı server’ları Polyphony Digital’e ait, umarız tüm bu kaynaklar doğru olarak kullanılır ve kusursuz online deneyimi yaşarız. Kuşkusuz online oyunculuk oyunların ömürlerini single player oyunlara göre daha uzun ömürlü hale getiriyor.

Simülasyon oyun severlerin yakından tanıdığı TrackIR denilen baş hareketlerini takip ederek kokpit içinde kafanızı çevirdiğiniz yönü gösteren sistemin bir benzeri de PS3 Eye kamera ile oyun içinde bulunacak olan yazılım sayesinde kafa takip sistemi bulunacak. Bu özellik sayesinde çok ekran moduna da gerek kalmayacak. Oyunda bu sistemin olmasına rağmen çoklu ekran sisteminin bulunup bulunmayacağı henüz kesinleşmedi.

Harekette sınır yok

Son günlerde gündemimizde olan Move kontrol cihazının da oyunda kullanılacağını biliyoruz, ancak hala ne şekilde kullanılacağı belli değil. Move ile gündemde olan 3D desteği oyunda yine bulunacak. 720p çözünürlükte 3D desteğine sahip olan oyuncular stereoskospik gözlükleri ile oyunu 3D olarak oynayabilecekler.

PSP el konsol sistemine sahip olan oyuncular, PSP’de garajlarında olan araçları Gran Turismo 5’de kullanabilecek, her iki sistem arasında bağlantı kurabilecekler.

Normal pist yarışları dışında, drag yarışları, stunt (gösteri) yarışları, drift yarışlarına da katılabileceğiz. Tüm bunlar online olarak oynanabildiği gibi single player modda kariyer yarışlarımız dışında serbest olarak bunları deneyebileceğimiz modlar da olacak.

Genel olarak oyun bu içeriğe sahip olacak. Eylül ayı ortalarında Tokyo’da düzenlenecek olan Tokyo Game Show’da oyunun diğer özellikleri ile pistleri ve araçlarının açıklanacağını düşünüyorum. Bu özellikleri itibarı ile oyun tarihinde ilk defa bir yarış oyunu bu kadar özelliği bir arada barındıracak.

Nedir bu Porsche davası?

1000 tane araç olur da Porsche olmaz mı? Evet Gran Turismo 5’de Porsche markasına ait araçlar maalesef olmayacak. Yıllar önce Electronic Arts şirketi Porsche markasına ait lisansları aldığı için Gran Turismo’da oyununda bu araçların olması için gerekli anlaşmayı yapabilmiş durumda değil. Bazı başka oyunlar tarafından bu lisans kullanılmış olsa da Polyphony Digitals şirketine bu lisans verilmiş değil.

Ama Porsche tutkunu yarışseverlerin fazla üzülmesine gerek yok, çünkü RUF olarak bilinen ve farklı firma tarafından modlanarak satışa sunulan Porsche’lar oyunda bulunacak. Tüm bunlara rağmen gerek ülkemizde, gerekse bazı dış kaynaklı forumlarda bununlar ilgili şeyler yazılıp söyleniyor.

Ben içinde 1000 aracın bulunduğu bir yarış oyununda bir markanın olmamasını o aracın sahibi olduğu firmanın eksikliği olarak görüyorum. Gran Turismo gibi artık bir marka haline gelmiş bir oyunda yer almak, o firmanın fanları tarafından sevinilecek durumken, nihayetinde fanlarını oyun içinde bu deneyimden mahrum eden üretici firmanın hiç de hayrına görünmeyen bir durum.

Sonuç olarak bu Porsche olur, başka marka olur, eğer her oyuncunun isteğini yerine getirmek mümkün olsaydı oyunda 5-6 bin civarında aracın olması gerekirdi ki, bu da oyunun 2020’den aşağı çıkmaması gibi bir durumu ortaya koyardı.

Porsche meraklısı oyuncular başka oyunlarda beklentilerini gerçekleştirme yolunu seçebilir…

Değerlendirme

Oyunun yukarıda saydığımız özellikleri artı yönleri olarak değerlendirilebilir. Bu hali ile video oyunları tarihinin en büyük oyunu ile karşı karşıya olabiliriz. Ama her mükemmel oyunun olduğu gibi Gran Turismo’nun da eksi olarak değerlendirilecek yönleri mevcut. Bunları ise aşağıda değerlendireceğiz.

– Gölgelerdeki tırtıklar hala düzeltilmiş gibi görünmüyor. Bu sorunun bugüne kadar çözülmesi bekleniyordu ama hala son videolarda bu tırtıkları açıkça görebiliyoruz.
– Hasar modellemesi ile ilgili hala doyurucu videolar göremedik, fuarlarda ise genel olarak hasarlar kapalı olarak oynandığı için açıkçası bu konu hakkında da net bir fikre sahip değiliz. Ama görünen duruma göre bazen ortaya olmaması gereken görsel hasarlar çıkabiliyor.
– Araçların Premium ve standart araçlar gibi iki sınıfa bölünmüş olması serinin fanları da dahil olmak üzere bir çok oyuncu tarafından yadırgandı. Hatta keşke sadece o Premium araçlar sunulsaydı da 1000 araç olmasaydı şeklinde yorumlar da var. Ama sonuç olarak en küçük vidasına kadar tasarlanmış premium araçlar bu durumu kurtarıyor gibi görünüyor.
– Her ne kadar 3.5 yıldır geliştirilmiş olsa da bu nesil Gran Turismo beklenenden çok daha geç çıkıyor. Normalde bundan önceki nesillerde konsolun çıkışını müteakiben bir, bir buçuk yıl içinde çıkan oyunlar, bu sefer 3.5 yıl sonra çıkıyor. Bu gecikme oyunun fanlarını kızdırdığı gibi, oyun hakkındaki beklentileri de yükseltti.

Türkçe oyun!